Αύριο (21/)1) γιορτάζει ο Αγιος Ευγένιος ο Τραπεζούντιος, Πολιούχος και Προστάτης της Καλαμαριάς.
Αυτή την ώρα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος τελείται ο πανηγυρικός Εσπερινός.
Του Εσπερινού χοροστατήσε ο Μητροπολίτης Αιτωλίας Δαμασκηνός, παρουσία του Μητροπολίτη Κίτρους Γεωργίου και του επιχώριου Ποιμενάρχη Ιουστίνου.
Θα ακολουθήσει Λιτανεία της Ιεράς Εικόνας του Αγίου.
Αύριο θα τελεστεί Πανηγυρικός Όρθρος και Θεία Λειτουργία.
Το μαρτύριο του Αγίου Ευγενίου
Ο Άγιος Ευγένιος, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, έζησε την εποχή του Διοκλητιανού (284-310 μ.Χ.). Την εποχή αυτή διοικητής της Καππαδοκίας ήταν ο Λυσίας, ονομαστός και σκληρός διώκτης των χριστιανών, πιστός στην περσική θεότητα του Μίθρα που ήταν πολιούχος της Τραπεζούντας.
Οι οπαδοί του μιθραϊσμού κατήγγειλαν στον Λυσία πολλούς κατοίκους που ήταν χριστιανοί. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ευγένιος, ο Κανίδιος και ο Ουαλεριανός.
Μετά τη σύλληψή τους βασανίστηκαν φρικτά και μαζί με τον Ακύλα που τους «πρόδωσε» άθελά του υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο.
Ο Ευγένιος αρνούμενος να προσκυνήσει τα είδωλα προσευχήθηκε στον Σωτήρα Χριστό και τα γκρέμισε. Τότε πίστεψαν πολλοί στη χριστιανική θρησκεία. Ο Αγιος αποκεφαλίστηκε στις 21 Ιανουαρίου 292.
Μετά τον μαρτυρικό του θάνατο κάποιοι ευσεβείς άνδρες έκλεψαν κρυφά το σώμα του και το έθαψαν κοντά στον τόπο του μαρτυρίου του, εκεί όπου οι Τραπεζούντιοι έχτισαν περικαλλή ναό και μοναστήρι. Ανακηρύχθηκε από τον Αλέξιο Α΄ Μεγάλο Κομνηνό πολιούχος της Τραπεζούντας.
Μαζί με το ναό της Παναγίας Χρυσοκεφάλου, ο ναός του Αγίου Ευγενίου αποτελούσε το κέντρο της εκκλησιαστικής, εθνικής και πολιτικής ζωής της πόλης.
Όταν η Τραπεζούντα καταλήφθηκε από τους Τούρκους, ο Πορθητής αμέσως μετέτρεψε το ναό σε τέμενος, με το όνομα Yeni Cuma Camii, δηλαδή τζαμί της νέας Παρασκευής γιατί εκεί προσευχήθηκε για πρώτη φορά.
Ο Άγγλος ιστορικός Τζορτζ Φίνλεϊ υποστήριξε ότι το όνομα και η λατρεία του Αγίου Ευγενίου συνέβαλαν στη διάκριση των Ελλήνων της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας από τους άλλους χριστιανούς της Ανατολής, καθιστώντας τους ξεχωριστό λαό.
Και ο μητροπολίτης Τραπεζούντας και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος σημείωσε ότι «επείχεν ο Άγιος εν Τραπεζούντι την αυτήν θέσιν και τιμήν ήν είχεν εν Θεσσαλονίκη ο πολιούχος αυτής μεγαλομάρτυς Δημήτριος, ομοιάζων αυτώ κατά τα θαύματα, ζωηρόν βλέμμα, την εκπεμπομένην εκ της όψεως αυτού γαλήνην και την ανάβλυσιν του μύρου εκ της μυρορόου σορού».
